Leer omgaan met onbegrepen gedrag met de ABC-methode
Werk je in de ouderenzorg en heb je te maken met onbegrepen gedrag? De ABC-methode helpt je om dit gedrag beter te begrijpen én te beïnvloeden. Met een helder stappenplan leer je gedrag analyseren en passende interventies inzetten. Dit zorgt voor meer rust en welzijn bij de cliënt én meer werkplezier voor jou als zorgprofessional.
Wat is de ABC-methode?
De ABC-methode is een praktische, wetenschappelijk onderbouwde aanpak om probleemgedrag te analyseren en positief te beïnvloeden. De methode is eenvoudig en effectief: je brengt gedrag in kaart met een observatiekaart en doorloopt vier duidelijke stappen.
Deze aanpak wordt al ruim 20 jaar toegepast in Nederland en is opgenomen in de Databank Erkende Interventies van Vilans als ‘goed onderbouwd’.
Voordelen van de ABC-methode:
- Meer inzicht in gedrag bij dementie of niet aangeboren hersenletsel (NAH)
- Effectievere en persoonsgerichte begeleiding
- Wetenschappelijk onderbouwd en erkend
- Betere samenwerking in het zorgteam
- Meer grip en regie in de dagelijkse zorg
Hoe werkt de ABC-methode?
Bij signalering van onbegrepen gedrag gebruik je de ABC-kaart en volg je vier stappen :
- Actie: Wat doet de cliënt? Beschrijf het concrete gedrag.
- Bewegers: Wat ging eraan vooraf? Wat kan de aanleiding of oorzaak zijn?
- Consequenties: Wat gebeurt er ná het gedrag? Hoe reageren anderen?
- Samen: Bespreek je analyse en mogelijkheden voor verandering met collega’s en bepaal samen de beste aanpak.
Deze structuur helpt je verder te kijken dan alleen het gedrag en te zoeken naar oorzaken én oplossingen.
Voor wie is deze training?
De ABC-training is ontwikkeld voor zorgprofessionals die werken met ouderen, zoals:
- Verzorgenden en verpleegkundigen
- Begeleiders in de psychogeriatrie
- Gedragskundigen
- Andere zorgprofessionals die werken met ouderen
Werk je in een verpleeghuis of zorginstelling? En begeleid je cliënten met psychogeriatrische problematiek? Dan is deze training direct toepasbaar in jouw praktijk.
Wil je je breder ontwikkelen binnen de ouderenzorg? Bekijk dan ook ons aanbod scholing in de ouderenzorg.
De basis van de ABC-training
De ABC-basistraining bestaat uit twee modules:
- ABC Observatie: leer objectief observeren en beschrijven van gedrag.
- In banen leiden van verward gedrag: maak een veranderplan en werk samen aan passende interventies.
De training is praktijkgericht, herkenbaar en direct toepasbaar in jouw werkomgeving.
Verdere verdieping en uitbreiding
Wil je meer halen uit de ABC-methodiek of je organisatie verder meenemen? Kies voor:
- Verdiepingsmodules
- ABC Consult
Voor behandelaren en multidisciplinaire teams (artsen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, psychologen).- Inhoud: leren wat de ABC-methode inhoudt en welke rol jouw team hierin speelt.
- Begeleiding: door een ervaren psycholoog/docent en mede-ontwikkelaar van de methode (Nienke Hoogstraten).
- Omvang: eerste consult fysiek (2 uur), vervolgsessies online (in overleg).
- Train-de-trainer
Word interne trainer en leer collega’s opleiden in het werken met de ABC-methode. - ABC/CoMBI-module
Een verdieping waarin je leert oorzaken van gedrag beter begrijpen, reflecteert op je eigen rol en realistische alternatieven ontwikkelt.
Start met de ABC-methode
Wil je direct aan de slag met ABC? Of wil je eerst meer informatie over de modules, data of kosten? Neem vrijblijvend contact op met onze afdeling nascholing via nascholing@rinozuid.nl.
Verhalen en interviews
Hoe de ABC/CoMBI-methode grip geeft op het begrijpen complex en onbegrepen gedrag
Wat als impulsief en agressief gedrag bij een bewoner met frontotemporale dementie niet zomaar 'probleemgedrag' is, maar een uiting van diepere behoeften?
Peter Moors – trainer bij RINO Zuid en eigenaar van Locus training, coaching en advies – werkt al jaren met de ABC/CoMBI-methode. Daarmee kijk je niet alleen naar wat iemand doet, maar ook waarom. 'Door haar gedrag te koppelen aan onderliggende kernbehoeften en de omgeving daarop aan te passen, namen de escalaties af. Er kwam meer rust in de dagelijkse zorg.'
De ABC/CoMBI-methode helpt zorgprofessionals bij onbegrepen gedrag – in de ouderenzorg én GGZ. Lees meer.
Samen een puzzel leggen: Wendy Eshuis over de kracht van de ABC-methode
'Een cliënt bleef onrustig en wilde steeds naar buiten. De oorzaak? Hij droeg zijn schoenen. Voor hem betekende dag: tijd om te gaan.'
Een klein detail, maar met grote impact. Dit laat zien hoe belangrijk observeren is in de zorg. Het begrijpen van gedrag vraagt niet alleen aandacht, maar ook de juiste handvatten. De ABC-methode helpt zorgmedewerkers om signalen te herkennen en cliënten beter te ondersteunen.
Wendy Eshuis - van Dijk - trainer van de ABC-methode bij RINO Zuid - deelt haar drijfveren, inzichten en hoop voor de toekomst in een inspirerend interview.
‘Ik snap nu echt wat mijn cliënt nodig heeft’ – Krijg met de ABC-methode grip op onbegrepen gedrag in de ouderenzorg
Heb jij wel eens het gevoel dat je constant brandjes aan het blussen bent bij onbegrepen gedrag in de ouderenzorg? Je bent niet de enige. Ouderenpsycholoog Nienke Hoogstraten voelde dat ook, totdat ze de ABC-methode ontdekte.
Deze praktische methode leert zorgteams niet alleen gedrag te observeren, maar ook oorzaken te begrijpen en effectieve oplossingen te vinden. Het resultaat? Minder stress, meer grip en een betere sfeer – voor bewoners én teams.
Benieuwd hoe de ABC-methode Nienke’s aanpak én werkplezier heeft veranderd? Lees haar verhaal.
Train de trainer ABC-methodiek
Zet jij de radio wel eens op SkyRadio tijdens een rustmoment voor bewoners? Probeer je echt te snappen wat een bewoner zegt? Of zit je in de waan van de dag? ‘We hebben vaak niet eens door hoe groot onze eigen bijdrage is aan het gedrag van mensen met verward gedrag of dementie’ vertelt ABC-trainster Nikki Smedts.
Nikki Smedts studeerde in 2017 af als muziektherapeute, waarna ze direct aan de slag ging in de zorg voor ouderen met dementie. Na het werken op verschillende afdelingen kwam ze er achter dat ze meer op de achtergrond een rol wilde spelen in de zorg. Zo kwam ze terecht bij Locus, waar ze als trainer werkt, onder andere in de ABC-methodiek. Deze week rondt ze zelf de cursus ‘Train de trainer – ABC-methodiek af’, die vanaf 1 januari dit jaar verzorgd wordt door RINO Zuid. Lees meer.