Prof. Guy Bosmans
Guy Bosmans is hoogleraar klinische kinder- en jeugdpsychologie aan de KU Leuven, hij is oprichter en academisch hoofd van de ABFT-opleiding in België en Nederland. Hij doet onderzoek naar de ontwikkeling van gehechtheid en de rol van gehechtheid in de ontwikkeling en behandeling van gedrags- en emotionele problemen bij kinderen en jongeren. Hij zet zich in voor de implementatie van ABFT en een ABFT-geïnspireerde hulpverlening in verschillende voorzieningen, ziekenhuizen, en hulpverleningsorganisaties. Verder heeft hij o.a. samen met Leen Van Vlierberghe een lagere schoolversie van ABFT ontwikkeld en doet hij samen met Claudi Bockting, Nadia Van der Spek, Nele Bergers en Luana Gavan onderzoek naar de effectiviteit van ABFT bij de behandeling van suïcidale jongvolwassenen in de REPAIR studie.
Keynote
Gehechtheid, het ligt op ieders tong en bij elke casus voelen we dat er over veilige of onveilige gehechtheid kan nagedacht worden. Maar wat is gehechtheid eigenlijk? Wat is het wel, en vooral, wat is het niet? Hoe kan je het detecteren? Is er een specifiek diagnostisch protocol? Wie is angstig gehecht? Wie onveilig? En wat dan met gepreoccupeerde of ontkennende, ambivalente, of resistente gehechtheid? Hoe vind je je weg in deze toren van Babel? Guy Bosmans gaat er in zijn lezing uitgebreid op in.
Tara Santens
Dr. Tara Santens is als klinisch orthopedagoge betrokken bij onderzoek naar gehechtheid bij kinderen en jongeren en hun ouders en naar het implementeren en dissemineren van Attachment-Based Family Therapy (ABFT) in het Vlaamse en Nederlandse hulpverleningslandschap. Ze verbleef een jaar in Philadelphia (USA) waar ze aan Drexel University intensief opgeleid werd in ABFT door ontwikkelaars Prof. Dr. Guy Diamond en Dr. Suzanne Levy. Ze is co-founder van het ABFT Belgium trainingscentrum aan KU Leuven, waar ze actief is als opleidingscoördinator, trainer en supervisor. Haar missie is om de kennis rond het gehechtheidsgericht werken en ABFT bij hulpverleners te vergroten zodat meer gezinnen met worstelende kinderen en jongeren toegang krijgen tot verbindende trajecten waarbij het herstellen en versterken van de steunrelatie ingezet wordt als belangrijk deel van het medicijn.
Workshop (samen met Karen Bauwens) Hoe vanuit empathie ouders aanspreken op hun verantwoordelijkheid?
Ouders willen het beste voor hun kind. Ondanks deze vaststelling, loopt het toch regelmatig mis. Vanuit eigen temperament en ervaringen reageren ze op wat ze denken dat hun kind nodig heeft. Als dan blijkt dat dit niet lijkt te werken, als een kind opstandig wordt of somber, ontstaan er gevoelens van schaamte, schuld, frustratie… Hoewel ouders niet anders willen dan het goed doen voor hun kinderen staan deze gevoelens vaak in de weg om hun verantwoordelijkheid echt op te nemen.
Hoe kan je als hulpverlener en als mens ouders hierin helpen? Hoe kan je hen toch, vanuit respect en waardering voor wat ze proberen te doen, helpen hun blinde vlekken te zien en ermee aan de slag te gaan?
In deze workshop gaan we op zoek naar strategieën om ouders een zo’n groot mogelijke kans te geven om hun verantwoordelijkheid ten opzichte van hun kind op te nemen en zich echt af te stemmen op wat het nodig heeft.
Karen Bauwens
Karen Bauwens is klinisch psycholoog, systeemtherapeut en ABFT therapeut, -supervisor en opleider. Ze werkt ruim 25 jaar met kinderen, adolescenten en hun ouders. Aanvankelijk werkte ze als begeleider en later als supervisor binnen de bijzondere jeugdzorg (Tonuso vzw en Huize Levensruimte vzw). Gaandeweg combineerde ze dit werk met de coördinatie van een team gespecialiseerd in psychodiagnostiek (COB, Dienst Diagnostiek) en het aanbieden van psychotherapie als zelfstandige in bijberoep.
Vanuit een grote interesse in het werken met gezinnen van jongeren met depressieve en angstklachten vond ze een tiental jaar geleden een plek op de raadpleging ‘Angst- en stemmingsstoornissen’ binnen UPC Z.ORG KULeuven waar ze nu nog steeds actief is als psychotherapeut. Daarnaast maakt ze sinds 2017 deel uit van het opleidersteam van ABFTbelgium (KULeuven) waarvoor ze supervisie en trainingen geeft in België en Nederland. Naast deze werkzaamheden is ze ook lid van de Raad van Bestuur van Tonuso, centrum voor jeugdhulp.
Nadia van der Spek
Dr. Nadia van der Spek, GZ-psycholoog en systeemtherapeut, senior onderzoeker Amsterdam UMC en hoofd van psychologenpraktijk De Amsterdamse
Workshop Attachment Based Family Therapy toepassen bij suïcidale jongvolwassenen: inzichten uit de REPAIR studie
In deze workshop staan de uitdagingen en kansen bij het toepassen van Attachment Based Family Therapy (ABFT) bij jongvolwassenen centraal. ABFT is voornamelijk onderzocht onder adolescenten met suïcidaliteit, maar wordt in de praktijk ook toegepast bij jongvolwassenen. Zij hebben andere ontwikkelingstaken dan adolescenten, hebben vaak ook andere sociale omstandigheden (wonen bijvoorbeeld niet meer thuis, werken al) en hebben een ander soort relatie met hun ouders. Desalniettemin zijn de ouders nog steeds belangrijke hechtingsfiguren in hun leven. Zowel op basis van wetenschappelijke literatuur, als op basis van klinische ervaringen zijn er daarom adaptaties gedaan aan ABFT voor het werken met jongvolwassenen. In deze workshop gaan we daar specifiek op in, alsook op het werken met jongeren waarbij het plegen van suïcide een reëel risico is. Hoe integreer je bijvoorbeeld een veiligheidsplan in de behandeling? We brengen je op de hoogte van recente wetenschappelijke ontwikkelingen rond hechting en jongvolwassenheid en er is zeker ruimte voor het uitwisselen van ervaringen.
Leen Van Vlierberghe
Dr. Leen Van Vlierberghe is klinisch psycholoog en systeemtherapeut. Ze werkte zowel in ambulante als in residentiële settings met (jonge) kinderen en hun gezinnen. Samen met Prof. Dr. Guy Bosmans ontwikkelde en onderzocht zij de voorbije jaren aan de KULeuven een aangepaste vorm van ABFT, die zich specifiek richt op kinderen (8-12 jaar) met gedrags- en/of emotionele problemen en hun ouders. Momenteel is Leen werkzaam bij Familieplatform, een kennis- en expertisecentrum rond het familieperspectief in de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen. Daarnaast geeft ze les en training aan psychologen en therapeuten in opleiding en verzorgt ze MC-ABFT trainingen bij RINO Zuid.
Workshop Middle Childhood Attachment Based Family Therapy
Het ABFT-model werd ontwikkeld met adolescenten als doelgroep. Sommige aspecten ervan zijn moeilijk toepasbaar bij een jongere populatie. Kinderen kunnen bijvoorbeeld nog niet op een abstracte manier over zorgrelaties denken. Kinderen zijn ook meer ‘doeners’ dan ‘praters’ en hebben de nabijheid van hun ouders nog nodig om rond zorgervaringen te kunnen werken met een therapeut. Deze inzichten hebben geleid tot de ontwikkeling van Middle Childhood ABFT (MC-ABFT), een gehechtheidsgerichte interventie gebaseerd op het ABFT model. De MC-ABFT bestaat uit meer spel en actie en geeft de ouders een meer centrale plaats in de therapie. In deze workshop nemen we je mee door de verschillende specifieke therapeutische taken van MC-ABFT. We staan vooral stil bij de leeftijdsspecifieke aanpassingen aan het originele ABFT-model.
Ludmilla Moons
Ludmilla Moons is een internationaal gecertificeerd therapeut, trainer en supervisor in de ABFT (ABFT International Traininginstitute USA) en verbonden aan het ABFT Belgium Trainingcenter. Ze ontwikkelde zich vanuit het sociaal werk tot systeempsychotherapeute met aandacht voor de betekenisgeving van de mens in zijn relationele, sociale en culturele omgeving. Ze is daarnaast therapeut in Emotionally Focused Couples Therapy (EFT), voor partners die willen werken rond vertrouwen, emotie en gehechtheidskwetsuur. Tevens is ze werkzaam geweest in het toegankelijk maken van laagdrempelige ggz zorg voor K&J en hun gezin in Vlaanderen. In 2024 wordt ze naast trainster ABFT in België en Nederland beleidsmedewerker en supervisor bij UPC Duffel.
Workshop (samen met Jasmijn Creten) omgaan met suïcidaliteit bij jongeren vanuit een gehechtheidsperspectief
ABFT is als gezinstherapie ontwikkeld om bij uitstek de groep van jongeren die worstelen met depressie en suïcidaliteit en hun ouders te helpen. Door het herstellen en vergroten van het vertrouwen van de jongere in de ouders als steunbron, biedt ABFT een antigif tegen de machteloosheid en de eenzaamheid die suïcidaliteit met zich mee brengt. Zo kan het gezin een deel van het medicijn worden.
Suïcidaliteit wordt gekenmerkt door uit verbinding gaan. Het gehechtheidsdenken geeft ons een kader en handvaten om op een verbindende manier met een thema aan de slag te gaan dat ons als hulpverlener, leerkracht,… zo diep kan raken.
Deze workshop hoopt je inspiratie te bieden in hoe gehechtheidssensitief werken in het omgaan met suïcidaliteit er in de praktijk uit kan zien.
Jasmijn Creten
Jasmijn Creten is master in de klinische psychologie en relatie- en gezinstherapeut. Sinds 2017 is ze gecertificeerd ABFT-therapeut, -opleider en -supervisor, opgeleid door de ontwikkelaars van het model (ABFT International Training Institute, Philadelphia). Door haar werkervaring in diverse klinische settings heeft ze expertise opgebouwd in het werken met volwassenen en jongeren met complexe psychische moeilijkheden, depressie, trauma en suïcidaliteit. Als suïcidepreventiewerker (Vlaamse Suïcidepreventiewerking) trainde en coachte ze hulpverleners en organisaties in het begeleiden van suïcidale cliënten en het uitwerken van een suïcidepreventiebeleid. Momenteel werkt ze als zorginhoudelijk coördinator, psycholoog en gezinstherapeut op mArquee, een psychiatrische behandeleenheid voor jongeren en jongvolwassenen binnen Zorggroep Multiversum. Ze maakt deel uit van het ABFT Belgium trainingscenter verbonden aan de KU Leuven waar ze actief is als opleider, trainer en supervisor. Hiernaast begeleidt ze jongeren, (jong)volwassenen en hun gezin in haar privé-praktijk.
Ilse Devacht
Ilse Devacht is klinisch psychologe, gedragstherapeute, docente, supervisor en geaccrediteerd ABFT therapeute en supervisor. Ze is ook (plus)moeder van grote kinderen, echtgenote, zus, dochter, vriendin en verstokte lezer. Ze werkt als gezinstherapeute op de behandelafdeling voor lagere school kinderen van UPC KU Leuven in België. Daarnaast heeft ze de afgelopen jaren in een interdisciplinaire klinische setting het teamprogramma Attachment Based Care voor Teams (ABC4T) ontwikkeld.
Workshop (samen met Esther van der Zee) ABC4T, landing in GGZ Drenthe
Kinderen, jongeren en hun ouders behandelen met ABFT is één. In de klinische en/of ambulante setting, waar samengewerkt wordt in de begeleiding rond kinderen, jongeren en gezinnen, wil ABC4T dit ‘behandelen’ ondersteunen en verbreden: naar hoe intakes en indicatiestelling verlopen bijvoorbeeld, naar het klimaat binnen de setting en naar de andere therapieën. Daarbij kijken we ook naar hoe we als team, organisatie of afdeling, onze samenwerkingsrelaties en werkprocessen vanuit het gehechtheidskader kunnen inrichten. Onderzoek en praktijkervaring tot nu toe hebben laten zien dat 1+1 dan, met vallen en opstaan, 3 kan worden.
ABC4T bevat elementen van systeemdenken, leertheorie, ABFT en gehechtheidskader. In de workshop “ABC4T, landing in GGZ Drenthe” geven we een introductie op het Attachment Based Care voor Teams programma. Daarnaast delen we een ervaring uit de praktijk: het uitzetten van ABC4T binnen GGZ Drenthe. Hoe hebben zij keuzes gemaakt in het opleiden in ABFT 1 en 2? En hoe hebben ze als team, met een gedeelde gehechtheid bril, leren kijken naar wat kinderen en jongeren en hun context nodig hebben? Hoe zetten zij een veilig relationeel leerklimaat uit in een leefgroep of in begeleiding? Welk leiderschap en welke collegialiteit vraagt het om in staat te geraken de samenwerkingsrelaties en werkprocessen te gronden in het gehechtheidskader? We laten jullie met onze voorbeelden graag proeven.
Esther van der Zee
Esther van der Zee is klinisch psycholoog, circuitmanager behandelzaken Kinder- & Jeugdpsychiatrie GGZ Drenthe en Ambulante Volwassen psychiatrie, programma manager strategische lijn binnen GGZD gericht op de netwerkpsychiatrie beweging, praktijkhouder ZIJN en supervisor. Esther is ook moeder van kleine kinderen, partner, zus, dochter, vriendin en houdt van het samenzijn met familie en vrienden en geniet met haar kinderen graag in de natuur. Esther werkt nu in de ambulante setting als behandelaar en circuitmanager en heeft voorheen tevens in de klinische setting gewerkt.
Gary Diamond
Gary M. Diamond, PhD, is professor aan de afdeling Psychologie van de Ben-Gurion Universiteit in Israël. Hij is klinisch psycholoog, gezinstherapeut, en tevens directeur en hoofdpsycholoog van de Ben-Gurion University Community Clinic.
Workshop ABFT voor LGBTQIA+ jongeren en ouders die hen niet accepteren
Als een van de belangrijkste ontwikkelaars van op gehechtheid gebaseerde gezinstherapie (ABFT), was hij in 2014 co-auteur van het boek Attachment-Based Family Therapy for Depressed Adolescents, samen met Guy S. Diamond (geen familierelatie) en Suzanne A. Levy, uitgegeven door de American Psychological Association. Hij nam ook het voortouw bij het aanpassen van ABFT voor gebruik bij lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender depressieve en suïcidale adolescenten en, meer recentelijk, breidde hij dit werk uit naar jonge volwassenen uit de seksuele en genderminderheid (SGM) en hun niet-accepterende ouders.
Rian van den Boogaart
Rian is sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij het Depressie Expertisecentrum Jeugd van GGZ Oost Brabant en Programmaleider STORM. STORM is een aanpak voor depressie- en suïcidepreventie bij jongeren op voortgezet en mbo onderwijs en is ontwikkeld is in de regio Oost Brabant. Inmiddels wordt de aanpak in meerdere regio’s in Nederland geïmplementeerd. De STORM-aanpak wordt uitgevoerd door verschillende ketenpartners uit zorg en onderwijs. Zie voor meer informatie over de STORM-aanpak: www.stormaanpak.nl
Workoshop Voorkomen is beter dan Genezen!
Somberheid en depressieve symptomen komen veel voor bij jongeren. Deze klachten hebben een grote impact op het (verdere) leven van een jongere, maar op deze leeftijd is het ook een belangrijke risicofactor voor suïcide. Ondanks dat het bekend is dat symptomen toenemen gedurende de adolescentie, is het moeilijk om de problematiek te signaleren. Vroegsignalering en preventie is noodzakelijk. STORM is een netwerkinterventie waarin onderwijs, GGD, jeugdgezondheidszorg en jeugd-ggz samenwerken. STORM bestaat uit verschillende componenten: 1) universele preventie om stigma te verminderen en hulpzoekend gedrag te bevorderen, 2) creëren van een veiligheidsnet door docenten en mentoren te trainen als gatekeeper, 3) vroegsignalering van depressieve symptomen en suïcidale gedachten en gedrag door de GGD, en 4) geïndiceerde preventie voor jongeren met verhoogde depressieve symptomen. Wij laten zien op welke manier depressie- en suïcidepreventie is vormgegeven in onze keten en op welke manier onderwijs en zorg intensief samenwerken om mentale gezondheid te bevorderen.