Om haar te bedanken organiseert RINO Zuid op woensdag 29 maart een masterclass getiteld: ‘Het cliëntperspectief als uitgangspunt van het professioneel handelen.’ In aanloop naar die masterclass vroegen we naar haar ervaringen en de uitdagingen voor haar opvolger. Embregts vertelt:

“We hebben de afgelopen jaren hard gewerkt om de gz-opleiding zoveel mogelijk af te stemmen op de veranderingen in de zorg en bredere maatschappelijke ontwikkelingen. De praktijk is veelkleurig en gz-psychologen werken niet alleen meer binnen de GGZ. Onze vakinhoud ontwikkelt zich en  ongeveer de helft van de mensen heeft een opleidingsplek in bijvoorbeeld de gehandicaptenzorg, ouderenzorg of verslavingszorg. De opleiding moest dus aansluiten op een veranderend werkveld.

Die aansluiting hebben we proberen te maken. Dat hebben we gedaan met de invoering van competentiegericht opleiden, het modulariseren en een verzwaarde nadruk op de attitude van gz-psychologen.”

Attitude

“Een competente gz-psycholoog is volgens mij allereerst iemand die kan putten uit up-to-date kennis op het gebied van diagnostiek en behandeling, deze kennis adequaat toe kan passen, op de hoogte is van richtlijnen en ook deze toe kan passen. Maar ook iemand die dit alles doet op basis van een menslievende houding.

Wat voor mij de essentie van een menslievende houding is? Niet direct gaan handelen. Eerst kijken en luisteren. Aandacht hebben voor de ander, voor wat er aan de hand is, voor kwetsbaarheid maar ook voor kracht. Op de eerste plaats een mens zien in plaats van een patiënt of cliënt. En je verantwoordelijkheid nemen.

Voor nieuwe kennis en voor passende vaardigheden is vaak meer dan voldoende aandacht. Het is meetbaar, het is aantoonbaar. Wij hebben naast kennis en vaardigheden ook professionele attitude een prominente plek gegeven in het curriculum van de gz-psycholoog. We hebben aandacht gegeven aan het fundament van die professionele attitude, het fundament waarop kennis en toepassing vorm kan krijgen.

Professionele attitudevorming richt zich niet alleen op (het opbouwen van) een therapeutische relatie maar ook op de positionering van de gz-psycholoog in de organisatie waar hij werkt. Hoe leert een gz-psycholoog regie te nemen over een behandeling en wat is er nodig om een team aan te sturen?

Kortom, wanneer ik het heb over attitude gaat het enerzijds over de attitude van de hulpverlener in de individuele hulpverleningsrelatie, maar anderzijds ook over positionering en leiderschap van de gz-psycholoog binnen de context van de zorgorganisatie of samenleving.”

Competentiegericht en modulair opleiden

“De BIG-opleidingen hebben enkele jaren geleden gekozen cursisten competentiegericht op te leiden. Zo ook de gz-opleiding. Dat betekent dat we steeds meer rekening hebben leren houden met wat cursisten zelf al aan competenties in huis hebben. Ze hebben vooropleidingen, een aantal jaar ervaring en werken wellicht al een tijdje in een specifiek werkveld.

Een logische consequentie van het competentiegericht opleiden is dat we na zijn gaan denken over de organisatie van het onderwijs en mogelijkheden om de opleiding modulair aan te bieden. Uiteraard nog steeds met een aantal verplichtingen. Zo moeten bepaalde generieke modules gevolgd worden met het oog op de vereisten van de BIG-registratie. Maar er is ook ruimte om zelf te kiezen. Zelf de regie over het leertraject voeren, dat is waar we de afgelopen jaren aan hebben gewerkt.”

Toekomst

“Er komen uitdagende jaren aan voor gz-psychologen. Daarbij kan het helpen het concept professionele attitude verder uit te bouwen. Dan heb ik het niet alleen over attitude naar cliënten toe, maar ook het profileren van de gz-psycholoog in zijn of haar werkveld.

Ik denk aan het stimuleren van gz-psychologen om hun beroep stevig te verankeren in onze veranderende samenleving. Het debat aangaan met gemeenten, zorgkantoren of managers. Bewust zijn van het belang professionele verantwoordelijkheid te nemen en positionering in de organisatie waar men werkt. Het is van belang beargumenteerd aan te kunnen geven wat de minimale vereisten zijn om garant te kunnen staan voor kwaliteit van zorg en hulpverlening.

Maatschappelijke veranderingen vragen een grote flexibiliteit van gz-psychologen en van de opleidingen. Competentiegericht en modulair opleiden sluiten hier naadloos bij aan. Het fundament hiervoor is gelegd, de eerste pilotgroepen in de opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog hebben we succesvol af kunnen ronden, we hebben geleerd van onze ervaringen.

Alle ontwikkelingen die we bij RINO Zuid in de afgelopen zeven jaar ingezet hebben, kregen altijd in samenspraak met docenten en praktijk vorm. Nooit alleen. Het is gelukt omdat we het samen hebben gedaan. Het is gelukt omdat we complementair waren.”

De masterclass

“Ik heb ontzettend veel zin in de masterclass. We moeten hem nog geven, maar de voorbereiding geeft al zoveel inspiratie. Samen met inspecteur-generaal voor de gezondheidszorg Ronnie van Diemen en ervaringsdeskundige Jelle de Vos bereid ik de bijeenkomst voor.

Met elkaar nadenken over de waarde van het cliëntperspectief. Met Jelle, een jongeman met een lichte verstandelijke beperking die zorg ontvangt, met de inspecteur-generaal die de kwaliteit van die zorg borgt en met mijn eigen perspectief van wetenschap en opleiden.

Het verbinden van die drie perspectieven vind ik oprecht inspirerend. Want uiteindelijk draait het om die verbinding. Dat we elkaars perspectief proberen te nemen. Dat hebben we ook bij de gz-opleiding de afgelopen jaren gedaan, met docenten, praktijkopleiders, collega’s en natuurlijk opleidelingen.

Ik ga de gezamenlijke creativiteit en innovaties missen. En de bereidheid om altijd weer met elkaar te kijken waar ontwikkelingen mogelijk zijn, waar het beter kan. Dat is RINO Zuid voor mij en dat is fantastisch.”

Wilt u ook aanwezig zijn bij de masterclass? Er is nog plek. Klik hier om u aan te melden.