Plaats: het Pesthuyspodium te Maastricht.

Hella S. Haasse is een van de meest gelezen, meest vertaalde en hoogst gewaardeerde Nederlandse schrijvers. Als vrouwelijke generatiegenoot van de ‘Grote Drie’ uit onze literatuur – Gerard Reve, W.F. Hermans en Harry Mulisch - kreeg ze aanvankelijk niet veel aandacht in de literaire kritiek. Zij was niet direct de Grote Vierde, maar ontwikkelde zich in betrekkelijk isolement; ze brak pas na 1980 goed door in binnen- en meteen ook buitenland. In de laatste 30 jaar van haar leven regende het literaire prijzen, eerbewijzen en eredoctoraten, onder andere de P.C. Hooftprijs en de Prijs der Nederlandse Letteren. Die laatste prijs werd haar toegekend om de ‘artistieke en menselijke waarde’ van haar werk.

Haasse is geen typisch Nederlandse schrijver; ze behoorde tot geen enkele stroming of clan en voelde zich niet per se thuis in Nederland en in de Nederlandse literatuur. Ze werd geboren in 1918 in Batavia in het toenmalige Nederlands-Indië en overleed in 2011. Ze kwam in 1938 naar Nederland om te gaan studeren; ze haalde haar diploma aan de Amsterdamse Toneelschool en was korte tijd actrice. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kwam deze carrière niet van de grond. Tijdens de oorlog, intussen getrouwd met Jan van Lelyveld, schreef ze, gedichten, toneel en proza. In 1944 kreeg ze een dochtertje, dat in 1947 overleed. Na de oorlog kreeg ze nog twee dochters. In de jaren 80 van de vorige eeuw woonde zij met haar man in Frankrijk.

In 1948 debuteerde Haasse met de novelle Oeroeg, dat als het Boekenweekgeschenk uitkwam. Haar laatste roman is Sleuteloog (2002), een roman die net als haar debuutnovelle én haar bestseller Heren van de Thee (1992), speelt in haar geboorteland Indonesië. In de tussenliggende jaren was haar kijk op haar geboorteland en op het kolonialisme drastisch veranderd. Haasses indrukwekkende oeuvre omvat zo’n zestig titels: romans, non-fictiewerk, toneel, essays en poëzie. Haar werk werd vertaald in 26 talen, waaronder Frans, Engels en Duits en wordt ook in het buitenland zeer gewaardeerd.

Aleid Truijens schreef de biografie Leven in de verbeelding – Hella S. Haasse 1918-2011.

Daarin laat ze zien hoe sterk Haasses leven en werk zijn verbonden; hoezeer de problematiek die haar in haar leven parten speelde, zichtbaar is in de thema’s van haar werk en in de worstelingen van haar personages. We zien hoe een aanvankelijk wereldvreemd en onzeker meisje dat haar weg in Nederland moeilijk kan vinden en dat in haar persoonlijke leven veel problemen kent, uitgroeit tot een zelfbewuste en onverstoorbare auteur, onbetwist een van de grootste in ons taalgebied. We zien ook hoezeer Haasses ‘binnenwereld’ verschilt van het beeld dat ze aan de buitenwereld presenteerde.

Naast andere werkzaamheden werkte Truijens werkte ruim zeven jaar aan deze biografie, waarvoor ze langdurig research deed – Haasse liet dagboeken en een grote correspondentie na – en vele mensen interviewde die de schrijfster hebben gekend. Het boek verscheen in februari 2022 en kreeg een enthousiaste ontvangst in de media en de literaire kritiek. Aleid Truijens studeerde Nederlands en is al 45 jaar journalist, recensent en columnist, vanaf 1996 voor de Volkskrant. Zij publiceerde eerder de romans Geen nacht zonder en Vriendendienst en de biografie van de schrijver F.B. Hotz, Geluk kun je alleen schilderen.

Nadat de biografie en het wordingsproces daarvan besproken is door Aleid Truyens zal collega Greet Kuipers psychiater en psychoanalytisch psychotherapeut vanuit een analytisch perspectief de biografie bespreken. Daarna is er ruim de gelegenheid vragen te stellen en samen te komen tot gesprek.

Boekhandel de Tribune zal aanwezig zijn met exemplaren van de biografie.

Bestellen: kaarten zijn te verkrijgen via de website van het Pesthuyspodium, www.pesthuyspodium.nl

Namens de Stichting Breukvlakken en de PAK Zuid Nederland

Thom van Lierop

Klinisch psycholoog/psychoanalyticus