Al heel wat jaren ‘samen’
De samenwerking tussen Nina en Manon ontstond ruim 15 jaar geleden, als collega’s binnen de jeugd GGZ in Sittard. Daar zagen ze al dat jongeren kunnen worstelen met traumatische ervaringen of nare ervaringen in complexe gezinssituaties. Maar ook dat ze soms ontzettend kunnen vastlopen in interacties met leeftijdsgenoten. Hardnekkige patronen ontstaan waarin jongeren zich terugtrekken, voortdurend botsen of automutileren. Vanuit deze patronen en vooroordelen kunnen ze elkaar bovendien onbedoeld versterken in hun moeilijkheden.
Een gedeelde passie voor psychotherapie aan jongeren begon met een zoektocht naar hoe groepssessies met andere jongeren voor nieuwe ervaringen kunnen zorgen. Inmiddels hebben ze - beide bij andere organisaties - een schat aan ervaring opgebouwd en richten ze zich nu onder andere op het samen doceren van groepsschematherapie aan professionals. Manon: ‘Ik gebruik schematherapie in zowel groeps- als individuele settingen en vind het heel leuk om mensen op te leiden.’ Nina: ‘Ik combineer diagnostiek en behandeling, waaronder schematherapie en traumabehandeling.’ Samen met de Academie voor Schematherapie organiseert RINO Zuid binnenkort de module fasegerichte groepsschematherapie voor adolescenten. Je kunt ‘m volgen als nascholingsmodule.
Anders dan schematherapie voor volwassenen
Nina: ‘Adolescenten zitten in een andere ontwikkelingsfase: ze wonen vaak nog thuis en zijn bezig met separatie en individualisatie. Hun identiteit ontwikkelt zich in relatie tot leeftijdsgenoten en groepsdynamieken zoals 'peer pressure' spelen een grote rol. Als schematherapeut moet je hierop inspelen, zowel in de groep als in het betrekken van hun gezin.’
Manon voegt toe: ‘Het draait bij adolescenten vaak om de vraag: ‘Wie ben ik en hoe maak ik contact met anderen?’ Dit kan spannend zijn, maar ook verbindend. Het is belangrijk dat therapeuten weten hoe adolescenten zich verhouden tot hun leefwereld – denk aan school, thuis en andere sociale netwerken. Daarbij moet je extra voeling houden met hun gezin, dat nog sterk betrokken is bij hun leven.’
De kracht van therapie in een groep
Manon: ‘In een groep oefenen adolescenten nieuwe patronen direct met leeftijdsgenoten. Veel problemen ontstaan in sociale relaties en juist hier kun je nieuwe vaardigheden ontwikkelen. De groep biedt een veilige plek om te oefenen.’ Nina vult aan: ‘Stel dat een jongere bijvoorbeeld is gepest. In een groep worden die kernopvattingen zoals ‘ik word afgewezen’ meteen geactiveerd. Dit geeft ons de kans om die gedachten direct in de groep aan te pakken en te oefenen met andere reacties. Vaak horen we aan het eind van een behandeltraject dat het volgen van groepsschematherapie een belangrijke meerwaarde heeft gehad. Aan het begin zegt echter bijna iedereen ‘nee’ tegen groepstherapie. Er is weerstand, ze vinden het spannend. Terwijl ze achteraf veel leren van elkaar: herkenning vinden en ervaren dat je wordt geaccepteerd en fouten kunt maken.’ Tijdens de cursus gaan Nina en Manon in op al deze aspecten en geven je handvatten.
Teamwork
Nina: ‘We merken dat veel werkomgevingen nog zoeken hoe ze zo’n groep goed in hun werkomgeving implementeren. Daar is ook aandacht voor in de cursus. Welke randvoorwaarden heb je nodig om de groep te kunnen gaan draaien? Als je aan de module begint, hoeft het op je werk dus nog geen gespreid bedje te zijn. Wat wel belangrijk is? Bereidheid om dit samen te gaan doen.' Schematherapie bij jongeren vraagt teamwork, zeker als je het in een groep geeft. Het helpt als bijvoorbeeld ook een gezinstherapeut en psychiater betrokken zijn. Daarnaast is het belangrijk dat de groepstherapeuten elkaar goed kennen en aanvullen.
Manon: ‘De module is niet alleen geschikt voor wie met adolescenten werkt. Ook therapeuten die met volwassenen werken, kunnen hier veel uit halen. Zeker als je in gemengde leeftijdsgroepen werkt, waarin jongvolwassenen vaak te maken hebben met vergelijkbare identiteitsvragen. Ben je enthousiast, nieuwsgierig en heb je zin in een leuke, inspirerende module? Wij geven je het zetje om het gewoon te gaan doen. Ook al voelt het misschien als in het diepe springen. We springen gewoon met je mee!’
Meer weten?
Kijk dan ook eens bij onze module Fasegerichte groepsschematherapie voor adolescenten en jongeren.