Het project is een initiatief van klinisch psycholoog en auteur Jan Derksen. Derksen schrijft op dit moment een boek over mentaliseren. Eerder al schreef hij over een stortvloed aan classificaties.
Ongeveer een miljard mensen wereldwijd zijn gediagnosticeerd met een of andere psychische aandoening. Vaak terecht, maar vaak ook onnodig, volgens de professor. “Het accent op preventie is in de zorg veel te veel op de achtergrond geraakt. Van al het geld dat gespendeerd wordt, gaat slechts 1 procent naar preventie”, aldus Derksen. “Dit, terwijl we al lang weten hoe cruciaal de eerste levensdagen voor mensen zijn. Een goede hechting is van vitaal belang. Veel aandoeningen kunnen voorkomen worden.”
Het nieuwe boek van Derksen, dat samen met de app zal verschijnen, moet uiteindelijk zorgen dat ouders beter kunnen mentaliseren. De aanwezige professionals uit de zorg horen zijn verhaal met interesse aan. Terecht wordt de vraag gesteld: “Maar wat is dat mentaliseren dan precies?”
Mentaliseren
Het principe van mentaliseren is bedacht door de Hongaars-Britse psychoanalist Peter Fonagy. Volgens Derksen is het empathie tonen, zelfreflectie en spiegelen ineen. “Het betekent dat je gevoelens van zowel jezelf als de ander leert herkennen en op basis daarvan bewuster handelt.”
Het doel van het boek en de smartphonetoepassing is ondersteuning bieden aan gezondheidszorgprofessionals die het proces van mentaliseren nog moeten leren. Als zij dit geleerd hebben, kunnen ze het aan jonge ouders onderwijzen. “Ouders die kunnen mentaliseren zijn simpelweg betere opvoeders. En een goede opvoeding zorgt voor een goede hechting, wat uiteindelijk leidt tot minder psychische stoornissen en minder etiketten”, zegt Derksen.
Het doel van de applicatie is iedereen ondertussen duidelijk. Maar hoe de app er precies uit moet komen te zien, is nog ongewis. En waarom hangt de muur eigenlijk vol bruin papier?
Game Ready Session
Na de toelichting van Derksen heeft iedereen voorlopig genoeg geluisterd. Het is tijd voor actie. Onder leiding van Jurriaan van Rijswijk, voorzitter van stichting Games for Health, kan de sessie beginnen. “Waar word je enthousiast van en waar krijg je jeuk van als je naar het verhaal van Jan luistert?”, vraagt Van Rijswijk? “Schrijf het op een geeltje, licht het toe en plak het op de muur.”
Alle aanwezigen beginnen driftig te schrijven en al gauw hangt een gedeelte van de muur vol met geeltjes. “Opvoeden stopt nooit, Freud = Emc² en spelen!”, staat onder andere op de briefjes te lezen. Na alle vragen en toelichtingen gaat Van Rijswijk door naar de volgende stap, de doelgroep. Voor wie moet de applicatie precies zijn? Na het nodige pennen, plakken en praten is iedereen het eens: de applicatie moet gezondheidszorgpsychologen gaan ondersteunen.
Zo gaat de dag verder. Na de doelgroep, zijn de handelingen en het gedrag aan de beurt. Wat moet er precies geleerd worden en hoe doe je dat? Langzaam maar zeker worden alle muren geel.
Aan het eind van de dag volgt de moeilijkste opdracht. Niet het produceren van nieuwe ideeën maar het reduceren ervan is nu het devies. De gecreëerde categorieën moeten worden teruggebracht naar hun essentie, maximaal één zin. De volgende stappen in het proces van mentaliseren worden uitgekristalliseerd uit de geeltjesbrij op de muur:
- Zelfbeschouwing: bewust leren stilstaan en bewust leren benoemen van eigen gevoelens, gedachten en verlangens.
- Verbinden: het bewust leren realiseren van de balans en afstemming tussen jezelf, de ander en de omgeving.
- Verkennen: vaststellen wat er aan de hand is en hier samen een plan voor maken.
- Koester&Stimuleer: leren door stil te zetten, terug te spoelen, te voelen, begrijpen en benoemen.
Moe maar voldaan kijkt iedereen naar de muur, die nu grotendeels zijn eigen witte kleur heeft teruggekregen. Games for Health is nu aan zet. Zij gaan de vier gedestilleerde stappen in een smartphoneapp proberen te gieten. In januari komen we weer bij elkaar om het eerste voorstel te bespreken, spannend.