Nog langer geleden beweerde Freud dat psychotherapie bij ouderen verspeelde moeite was. “Psychoanalyse was volgens hem zinloos voor iedereen boven de 35”, zegt Van Alphen. “Toen Freud zelf ouder werd, krikte hij de leeftijd nog wat op, maar boven de 45 had het echt geen zin meer.”
Het is een hardnekkige misvatting gebleken, zegt de professor. “Clinici en wetenschappers geloven nog steeds in de woorden van Freud.” Terwijl het volgens de bijzonder hoogleraar onzin is: “Eerste effectstudies tonen wel degelijk aan dat ouderen met persoonlijkheidsstoornissen kunnen profiteren van psychotherapie.” Om die dwaling uit de wereld te helpen en om het wezenlijke probleem van ouderen met een persoonlijkheidsstoornis op de kaart te zetten, richtte van Alphen EPO op.
“Er gebeurde tien jaar geleden te weinig om de groep ouderen te steunen, terwijl die behoefte er overduidelijk wel was”, zegt hij. In tien jaar tijd heeft het panel veel gedaan om zijn doelstellingen te behalen. Ervaringen werden uitgewisseld, congressen werden bezocht en later zelf georganiseerd, er werd een boek geschreven en er werd vooral veel onderzoek gedaan.
In de toekomst is nog veel meer onderzoek nodig. Naast het faciliteren van bijeenkomsten, biedt RINO Zuid ook financiële steun uit het eigen wetenschapsfonds. “Daarmee doen we onderzoek naar EMDR-therapie bij ouderen met een posttraumatische stressstoornis.”
Ook doet van Alphen effectonderzoek naar mediatietherapie voor demente ouderen. Bij dit onderzoek is de persoonlijkheid het belangrijkste aangrijpingspunt om de dementerende te benaderen. “Iemand die bijvoorbeeld dwangmatig gedrag vertoonde in zijn leven, bieden we extra veel structuur.”
Onderzoek dat volgens van Alphen mede vorm heeft gekregen tijdens bijeenkomsten van EPO in RINO Zuid. “Dit soort onderzoeksvoorstellen bespreken we onderling. We houden elkaar scherp.” En dat is de kern van het expertpanel, elkaar scherp houden. Ook tijdens het congres van woensdag. Want, veel discussie over persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen is nodig om tot nieuwe inzichten te komen. Alhoewel, over een ding zijn alle bezoekers het wel eens: Freud had ongelijk.