Hoe kun je als behandelaar je cliënten helpen omgaan met moeilijke emoties en gedachten, zonder altijd te hoeven ‘fixen’? Die vraag bracht volwassene psychiater Laura de Caluwé en GZ-psycholoog Sylvia Verbeke – beiden werkzaam bij Respaldo op Aruba – bij de ACT-opleiding (Acceptance and Commitment Therapy), georganiseerd door RINO Zuid.

Op zoek naar iets nieuws

Voor Laura was het volgen van de 5-daagse opleiding een lang gekoesterde wens. ‘Ik was al langer geïnteresseerd in ACT,’ vertelt ze. 'Onze cliënten ervaren vaak een voortdurende strijd tegen hun psychische klachten, terwijl zij op andere levensgebieden adequaat blijven functioneren. ACT richt zich op het bevorderen van acceptatie van deze klachten, en dit draagt bij aan een vermindering van subjectief lijden.'

Sylvia werd via haar GZ-opleiding, en intern bij Respaldo, gewezen op de opleiding. ‘Wat ik zo mooi vond, is dat de cursus openstond voor alle disciplines: psychiaters, psychologen, verpleegkundigen. Dat zie je niet vaak. Zo leerden we veel van elkaar.’

Praktisch en ervaringsgericht

Het driedaagse live onderdeel van de opleiding op Curaçao was intensief, maar waardevol. ‘Het ervaringsgerichte aspect werkte enorm goed,’ zegt Sylvia. ‘We oefenden veel, in plaats van alleen theorie stampen. Daardoor landden de concepten echt.’ Laura vult aan: ‘Bij het eindwerkstuk – waarbij we zelf oefeningen voor de ACT-zuilen moesten bedenken – viel alles op zijn plek.’

De persoonlijke setting maakte veel verschil, zeker op afstand van het vasteland. ‘Online trainingen en opleidingen zijn handig, maar dit moest je echt ervaren,’ aldus Sylvia. ‘En eerlijk is eerlijk, even op een ander eiland zijn hielp ook.’

ACT in de praktijk

Zowel Sylvia als Laura gebruiken ACT inmiddels regelmatig in hun behandelingen. Sylvia noemt een jonge cliënte met diabetes type 1: ‘Ze worstelde al jaren met haar ziekte. Met ACT kon ik haar laten zien dat verzet weinig oplevert, en dat het ook oké is om boos of verdrietig te zijn. Dat leverde kleine, maar betekenisvolle stappen op.’

Ook de ‘diffusie’ – afstand nemen van gedachten – blijkt krachtig. Sylvia: ‘Bij CGT leer je gedachten uit te dagen. ACT zegt: laat ze er zijn. ‘Ik merk op dat ik denk dat ik dom ben’ geeft zoveel meer ruimte dan de woorden ‘Ik ben dom.’’

Laura herkent dat. ‘Die metaforen – zoals gedachten als wolkjes die voorbijdrijven – helpen cliënten echt. Ik had een cliënt met therapieresistente depressie die weer in beweging kwam toen we zijn waarden onderzochten. Zijn wens om voor zijn familie te zorgen bracht hem terug naar zijn droom: een boomgaard. Hij is gestart met één plantje.’

Persoonlijk effect

De opleiding raakte ook henzelf. ‘Ik ben milder naar mezelf geworden,’ vertelt Sylvia. ‘Diffusie werkt niet alleen in therapie, maar ook als je jezelf eens tegenvalt.’ Laura: ‘De mindfulness-principes neem ik ook mee in mijn dagelijks leven. En dat werkt, zelfs met vijf minuten per dag.’

Aanrader voor collega’s

Beiden bevelen de ACT-opleiding van harte aan. ‘Het verandert hoe je kijkt naar lijden,’ zegt Laura. ‘Niet alles hoeft weg. Soms is er ruimte nodig om te zijn in plaats van te veranderen.’ Sylvia: ‘En het geeft ook richting. Niet alleen ‘hoe kom ik van mijn klachten af’, maar ‘waar wil ik naartoe?’ Dat is zó waardevol.’

Met een glimlach besluiten ze: ‘En onze trainer Esther was daarin het perfecte voorbeeld: ze kwam haar vliegangst te lijf met ACT – en stapte gewoon in dat vliegtuig naar de Caribbean.’

Wil je als behandelaar meer verdieping in je werk én jezelf? Dan is ACT misschien ook iets voor jou. Voorjaar ’26 vindt de ACT-opleiding nog één maal plaats tegen gereduceerd tarief met weer drie dagen live op Curaçao.