De impact van therapie of behandeling op gevoel
Ko is klinisch psycholoog en psychotherapeut en vertelt waarom hij het belangrijk vindt dat je je altijd blijft ontwikkelen en bijscholen. ‘De schade bij slechte behandeling kan variëren van het verergeren van bestaande klachten tot nieuwe problemen zoals wantrouwen in de hulpverlening. En dat laatste is een groot probleem: het schaadt niet alleen de relatie tussen patiënt en behandelaar, maar ook het imago van de hele psychologische zorg. Wat als iemand na zo’n negatieve ervaring geen hulp meer durft te zoeken? Daarom is het cruciaal dat psychologen en psychiaters altijd handelen op basis van wetenschappelijke kennis. Wetenschappelijk onderzoek is natuurlijk altijd in ontwikkeling. Er worden ook behandelinterventies gebruikt die nog niet bewezen effectief zijn. Maar dan moet de attitude van de behandelend therapeut altijd die van een science practitioner zijn. Intuïtie kan een rol spelen, maar nooit de hoofdrol.’

Altijd in ontwikkeling
Ko van Schijndel is een bekend gezicht bij RINO Zuid. Hij begon zijn reis met de inmiddels opgeheven medische variant van de GZ-opleiding en rondde later de opleiding tot Klinisch Psycholoog (KP) af. Ook nu is hij nog regelmatig te vinden bij RINO Zuid, bijvoorbeeld om nascholingsmodules te volgen.

Voor Ko draait alles om persoonlijke en professionele ontwikkeling: ‘Ons vakgebied is nog jong: vergeleken met natuurkunde of wiskunde lopen we eeuwen achter. Als je bijvoorbeeld kijkt naar somatische geneeskunde dan is het risico op overlijden door hart- en vaatziekten of kanker met enorme percentages teruggebracht. Terwijl we in de ggz grote moeite hebben om bijvoorbeeld het aantal suïcides terug te dringen. Dat zit ‘m volgens mij in het gat (mind the gap) tussen wetenschappelijke ontwikkeling en wat er in de klinische praktijk gebeurt. Als psycholoog moet je daarom blijven leren en bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek. Alleen dan kunnen we echt vooruitgang boeken.’

‘Ons vakgebied is nog jong: vergeleken met natuurkunde of wiskunde lopen we eeuwen achter.’

De kracht van een wetenschappelijke basis
Ko is kritisch op behandelaren die te veel op intuïtie vertrouwen. ‘Je ziet nog steeds therapeuten die 20 of 30 jaar hetzelfde blijven doen, zonder kritisch te kijken naar wat bewezen effectief is.’ Ko geeft zelf het goede voorbeeld. Hij blijft voortdurend op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. ‘Als er bijvoorbeeld een nieuw handboek verschijnt, zorg ik dat ik dat lees. Ik volg scholing om mijn kennis over bijvoorbeeld diagnostiek maar ook behandeling te vernieuwen en kijk naar de laatste inzichten in bijvoorbeeld traumabehandeling en exposuretherapie. Zo blijf ik scherp en relevant.’

Holistische aanpak en multidisciplinaire blik
Zijn opleiding tot GZ-psycholoog met een medische insteek heeft een blijvende invloed gehad op Ko’s manier van werken. ‘Die opleiding gaf mij een brede kijk, waarbij ik naast psychosociale ook biologische factoren meeneem. Als je bij een vrouw van een bepaalde leeftijd met somberheidsklachten niet denkt aan bijvoorbeeld een slecht werkende schildklier of de overgang, dan sla je de plank mis. Psychologen kijken nog te vaak alleen naar de psychische kant. Die holistische aanpak is essentieel.’ Ko gebruikt deze brede kijk nog dagelijks in zijn werk. Tijdens intakes stelt hij bijvoorbeeld extra vragen over fysieke klachten. ‘Het is zonde dat het dualistische denken – waarbij lichaam en geest strikt gescheiden worden – nog steeds leeft in ons vak. We moeten juist naar het grotere geheel kijken.’

Supervisie en een kritische houding
Een van de meest waardevolle onderdelen van de KP-opleiding vond Ko de intensieve supervisie en het meekijken door collega’s. ‘Tijdens de opleiding word je gedwongen om jezelf te filmen en te laten beoordelen. Dat is niet altijd comfortabel, maar het is essentieel. Juist omdat ons vak zo subjectief is, moeten we kritisch blijven op wat we doen en waarom we het doen.’ Ko ziet dit kritische element graag meer terug in het werkveld en in nascholingen. ‘In de geneeskunde is meekijken en evalueren de standaard. Maar in de GGZ heerst nog te veel een cultuur van ‘lief zijn voor elkaar’. Dat helpt ons niet vooruit. We moeten elkaar durven aanspreken en onze verantwoordelijkheid nemen. Anders doen we onszelf én onze cliënten tekort.’

Blijven leren voor de toekomst
De ambitie om door te leren houdt Ko scherp en betrokken. Hij kiest modules niet op basis van interesse, maar op relevantie voor zijn werk. Zo volgde hij onlangs een cursus over medicatie, omdat hij ook cliënten met fysieke klachten begeleidt. ‘Ik wil voorkomen dat ik een therapeut word die alleen op gevoel handelt. Wetenschap moet altijd de basis zijn.’ Naast zijn werk als behandelaar wil Ko in de toekomst ook (weer) gaan lesgeven. ‘Ik wil mijn ervaring en kritische blik graag overdragen aan anderen. Het is zo belangrijk dat we in ons vak niet stil blijven staan. Alleen door te blijven leren, ontwikkelen en elkaar scherp te houden, kunnen we écht het verschil maken.’

Waar wil jij je nog in ontwikkelen?

Neem vooral een kijkje in ons uitgebreide moduleaanbod https://rinozuid.nl/aanbod/?