Feitengericht kind-interview: NICHD protocol

Feitenonderzoek bij vermoedens van kindermishandeling is binnen de Nederlandse jeugdzorg nog een relatief verwaarloosde basisvaardigheid. Lange tijd was men van mening dat feitenonderzoek (‘waarheidsvinding’) exclusief tot de kerntaak van de politie behoorde in het kader van mogelijke strafrechtelijke vervolging. Inmiddels is het duidelijk dat om kinderen te kunnen beschermen, een veiligheidsplan te maken en ...

Feitenonderzoek bij vermoedens van kindermishandeling is binnen de Nederlandse jeugdzorg nog een relatief verwaarloosde basisvaardigheid. Lange tijd was men van mening dat feitenonderzoek (‘waarheidsvinding’) exclusief tot de kerntaak van de politie behoorde in het kader van mogelijke strafrechtelijke vervolging. Inmiddels is het duidelijk dat om kinderen te kunnen beschermen, een veiligheidsplan te maken en eventueel een hulpverleningsplan op te stellen, feitelijk inzicht in wat zij hebben meegemaakt noodzakelijk is.

Het belang van een wetenschappelijk onderbouwd interviewprotocol voor kinderen die mogelijk slachtoffer zijn van mishandeling is groot. Kinderen zijn extra kwetsbaar tijdens interviews, bijvoorbeeld omdat ze degene die hen mishandeld heeft willen beschermen. Hun verklaringen zijn soms onvolledig omdat zij onder druk staan om zaken te verzwijgen. Ook kunnen ze fouten bevatten omdat zij door suggestieve vragen verklaringen afgeven die niet stroken met wat ze hebben meegemaakt.

Sinds begin 2018 werd het interview protocol van de National Institute of Child Health and Human Development (NICHD) ingevoerd bij twee Veilig Thuis organisaties (West-Brabant en Zuid-Limburg) in het kader van een project binnen het ZonMw programma Kindermishandeling. Michael Lamb en collega’s (2007) ontwikkelden het NICHD-interviewprotocol voor kinderen met als doel het verkrijgen van zoveel mogelijk accurate informatie. Het NICHD-protocol is niet alleen bedoeld voor het politieverhoor van kinderen in het kader van strafrechtelijk onderzoek; het is ook ontwikkeld om op basis van zo optimaal mogelijk feitenonderzoek de beste interventie te vinden. Het NICHD-protocol heeft van alle forensische interviewprotocollen de sterkste wetenschappelijke basis voor het verkrijgen van gedetailleerde en accurate informatie (Olafson, 2012). Dit is de reden dat het NICHD-protocol gekozen werd voor het ZonMw project.

Voor alle vormen van kindermishandeling

Het NICHD-kindinterview protocol is geschikt voor feitenonderzoek naar alle vormen van kindermishandeling (lichamelijk, seksueel, verwaarlozing, conflictscheidingen, etc.). Sommige mensen zijn bezorgd over de mogelijke negatieve gevolgen van het NICHD-interview op het kind. Hierbij moet in aanmerking genomen worden dat er altijd een aanleiding is voor de afname van een interview over mogelijke incidenten van kindermishandeling. Meestal heeft het kind al aan iemand verteld wat er is gebeurd. Het is dan het juiste moment om het kind te interviewen, en ook niet te lang te wachten in verband met mogelijke beïnvloeding van het kind door anderen.

Het NICHD-kindinterview protocol gebruikt bewust een niet-suggestieve, niet-dwingende interviewtechniek, juist met het doel secundaire victimisatie tegen te gaan. Halverwege het inhoudelijke deel van het NICHD-interview is standaard een pauze ingebouwd, waarin de interviewer bepaalt of het nuttig en noodzakelijk is om door te gaan met het interview. Overigens is enige mate van stress bij het kind gerechtvaardigd, als er ernstige feiten aan het licht komen, en daarmee mishandeling in de toekomst voorkomen kan worden. Deze onderwerpen komen allemaal uitgebreid aan bod tijdens de training.